Anatol Malancea uit Moldavië kende de Nederlander Aart Koelewijn omdat ze vijftien jaar lang Moldaafse weeshuizen opknapten. “Wat we deden was goed. Maar wat er echt nodig is, zijn vaders die er (thuis) voor hun kinderen zijn. In elke familie is er minstens een persoon die werkt buiten Moldavië, vaak de man. De achtergebleven en opgroeiende kinderen noem ik ‘sociale wezen’ omdat hun vader, en soms ook de moeder, veel afwezig is. Hoe kan ik de mannen hier houden, werken aan stabiele gezinnen en van betekenis zijn?”
Anatols gebeden werden verhoord toen hij eind 2014 tijdens een ‘Open Network’-conferentie in de Verenigde Staten Klaas Evers, de voorzitter van Worldpartners, ontmoette. In de stad Raleigh hield Evers een lezing over ‘Business as Mission’, wat leidde tot een gesprek tussen de twee. Anatol herinnert zich: “Het was een ‘hemelse match’ en we ontdekten dat we beiden Aart Koelewijn kenden. Een paar weken later ontmoetten we elkaar alle drie in Moldavië.”
Oud versus nieuw
Vanaf dat moment ging het voorspoedig en in 2016 werd Uniqa opgericht, een fabriek die gepatenteerde wandpanelen maakt voor complete woningen. Anatol legt uit: “Mijn vorige werkgever in Amerika was een verlichtingsbedrijf dat floreerde door innovatie en verandering. Ook ik heb een voorliefde voor nieuwe ideeën en innovatie. Moldavië is een voormalig communistisch land en houdt vast aan veel ‘ouderwetse’ praktijken die ontoegankelijk of moeilijk te verkrijgen zijn. Denk aan de bouwstijl die hier gangbaar is. Veel huizen worden gebouwd volgens traditionele methoden, waarbij stapsgewijze vooruitgang wordt geboekt wanneer er geld uit het buitenland wordt verdiend. Gemiddeld duurt dit proces drie tot tien jaar. Landgenoten kunnen moeilijk geloven dat in onze fabriek binnen tien werkdagen een huis gebouwd wordt. Zodra ze het van dichtbij meemaken is hun twijfel weg. De heersende cultuur draait om bouwen met steen en cement. Sterker nog, zelfs een traditionele bruiloftslied is een eerbetoon aan de constructie van een massief stenen huis. Het benadrukt de diepgewortelde aard van traditionele bouwpraktijken in onze samenleving.”
“Hout, een eeuwenoud materiaal met een vleugje geschiedenis.”
Milieubewust
Duurzaamheid is terecht een ‘hot topic’ momenteel. Met de bouw van onze huizen, reduceren we veel CO2 uitstoot. Onze wandpanelen zijn van betekenis en het levert een dubbel voordeel op: aanzienlijke milieu-impact en substantiële efficiëntiewinsten. We maken veel gebruik van hout, een natuurlijke en milieuvriendelijke hulpbron, in onze productieprocessen. Een eeuwenoud materiaal met een vleugje geschiedenis.
Nieuwe oude werkplek
Onze werkplek is een gerenoveerd communistisch fabrieksgebouw in Stefan Voda. Het ligt in het Zuidoosten van Moldavië, een achtergestelde regio met veel uitzichtloosheid en werkloosheid. In de bedrijfshal was twintig jaar niets gedaan. We hadden de visie om deze plek nieuw leven in te blazen. We willen de lokale economie stimuleren en ‘empowerment’ brengen waarbij de participatie in de regio wordt vergroot en de mensen zelfstandig beslissingen nemen.
Slimme huizen
Andere innovaties die we toepassen zijn de zogenaamde ‘smart houses’. Demotica is het automatiseren van processen en handelingen in huis, aangestuurd vanaf een smartphone of via een touchscreen aan de muur. Je kunt daarmee verwarmen, koelen, verlichting en muziek bedienen, ramen openen of sluiten of de screens bedienen. Vanaf de tekentafel kunnen we alles voorbereiden en de leidingen leggen, zodat de kabels (later) getrokken kunnen worden. De maatwerk mogelijkheden zijn eindeloos.
Positieve bedrijfscultuur
Wat ik heel belangrijk vind en waar ik veel invloed op heb, als leidinggevende, is de bedrijfscultuur. In ons bedrijf is iedereen gelijk. Ik omgeef mezelf met mensen die beter zijn in hun vakgebied dan ik. Tijdens de pauzes eten we als personeel samen. Werknemers kunnen zich ontwikkelen en we dagen hen uit om te vernieuwen, te leren en te groeien. Dat is revolutionair ondernemen in Moldavië waar vaak de baas zich verrijkt ten koste van werknemers. Eigenaren proberen zo snel en makkelijk mogelijk geld te verdienen waarbij corruptie en vriendjespolitiek niet vreemd zijn. Bij ons is het anders. We geven de werkers een nieuwe mindset, ze vinden het erg prettig om bij ons te werken en ze zijn dicht bij hun gezinnen.
“In ons bedrijf is iedereen gelijk. Ik omgeef mezelf met mensen die beter zijn in hun vakgebied dan ik.”
Samen sterk
We werken op een holistische manier en dat resoneert door. Zo vingen veel werknemers in hun eigen woning Oekraïense vluchtelingen op. Toen een van onze werkers een auto ongeluk had en de verzekering niet uitkeerde gingen we met de pet rond om de kosten te dekken. Toen de oorlog uitbrak hielpen we met voedsel- en goederen distributie. Nog steeds is er een voedselbank waarbij we wekelijk 2000 Oekraïense vluchtelingen helpen. Daarnaast helpen we kinderen met schoolmateriaal en educatie.
Sociaal en maatschappelijk van betekenis
Als bedrijf hebben we de ambitie dat we marktleider willen zijn in Moldavië en dat we meespelen op de Europese markt. Ook in Nederland hebben we inmiddels bijna 50 hoogwaardige huizen gerealiseerd waarvan 27 drijvende huizen bij een project in Nijmegen. (zie foto) Er is een tekort aan huizen, aan omloopsnelheid, aan werknemers en wij kunnen met onze fabriek daaraan bijdragen. De werknemers van Uniqa werken graag samen om hoogwaardige kwaliteitspanelen te maken. We staan open voor nieuwe samenwerkingen, vandaar dat we in juni in Kootwijkerbroek een soortgelijk bedrijf bezochten en zij binnenkort bij ons komen. Zo zet ik mij in als christen om maatschappelijk verantwoord én sociaal te ondernemen.“
